نقشه الکتریکی با استفاده از خطوط، نمادها و اعداد، مدارهای الکتریکی را نمایش می‌دهد. با بهره‌گیری از نقشه، می‌توان درک دقیقی از مدارهای الکتریکی صنعتی و ساختمانی داشت. اگر نقشه‌خوانی را به عنوان یک زبان جدید ببینید، نمادها و سمبل‌ها، حروف این زبان را تشکیل می‌دهند. برای تسلط بر این زبان، باید با حروف آن آشنا شوید.در این مقاله از آکادمی ماهر، نمادها و سمبل‌های نقشه‌خوانی برق را فرا می‌گیرید و برای خواندن نقشه‌های صنعتی آماده می‌شوید.
نقشه چیست؟
نقشه الکتریکی با نمادها، حروف و اعداد، نمایش‌دهنده مدار الکتریکی است. مزایای استفاده از نقشه عبارتند از:
- با نقشه، موقعیت نسبی قطعات و سیم‌کشی بین آن‌ها را مشاهده می‌کنید.
- با کار با نقشه، درک بهتری از مدارهای الکتریکی پیدا می‌کنید.
- با سیم‌کشی از روی نقشه، چالش‌های کمتری خواهید داشت.
- استفاده از نقشه، عیب‌یابی را سریع‌تر و دقیق‌تر می‌کند.
این مقاله به شما کمک می‌کند تا با نمادها و سمبل‌های نقشه‌خوانی برق آشنا شوید و آماده خواندن نقشه‌های صنعتی شوید.
آشنایی با اصول نقشه‌خوانی
در نقشه‌خوانی برق، آشنایی با نمادها و حروف استاندارد اهمیت بسیاری دارد.
حروف اختصاری در نقشه‌خوانی برق
برای هر تجهیز در نقشه‌های الکتریکی، یک برچسب یا تگ تعیین می‌شود که شناسایی آن را آسان‌تر می‌کند. این برچسب‌ها معمولاً ترکیبی از حروف و اعداد هستند. برای مثال، حرف Q در Q3 به معنای سوئیچ حفاظتی است و عدد ۳ نشان‌دهنده تعداد این سوئیچ‌هاست. گاهی از چند حرف برای برچسب‌گذاری استفاده می‌شود، مثلاً حرف K به رله یا کنتاکتور اشاره دارد و ترکیب KM به معنای کنتاکتور موتور است.
|
نام |
تعریف |
مثال |
|
A |
کیت‌ها، ماژول‌ها |
امپلی‌فایر مغناطیسی، لیزر، بردهای پرینتی مدار |
|
B |
ترنسدیوسرها (مبدل‌ها)، از مقادیر غیر الکتریکی به کمیت‌های الکتریکی یا بالعکس |
سنسور ترموالکتریک، ترموسل، سلول فوتوالکتریک |
|
C |
خازن‌ها |
- |
|
D |
عناصر باینری، دستگاه‌های تاخیر، دستگاه‌های ذخیره‌سازی |
مدارهای مجتمع دیجیتال، خط تاخیر |
|
E |
تجهیزات الکتریکی |
لامپ‌ها، وسایل گرمایشی، تهویه |
|
F |
تجهیزات حفاظتی |
انواع فیوزها، بی‌متال |
|
G |
منابع تولید برق |
ژنراتورها، منبع تغذیه، باتری‌ها |
|
H |
نشان‌دهنده‌ها |
چراغ سیگنال، تجهیزات خبری و صوتی |
|
K |
رله‌ها |
کنتاکتور، رله، تایمر |
|
L |
سلف‌ها و چوک‌ها |
- |
|
M |
- |
موتورهای الکتریکی |
|
N |
رگولاتورها |
- |
|
P |
دستگاه‌های اندازه‌گیری و تست |
تجهیزات نشان‌دهنده، شمارنده، ساعت‌ها |
|
Q |
تجهیزات سوئیچینگ قدرت |
کلیدهای قدرت، ایزولاتورها، کلیدهای حفاظت موتوری، بریکرهای حفاظتی |
|
R |
مقاومت ها |
رئوستا، پتانسیومتر، مقاومت‌های سری و شنت |
|
S |
سوئیچ ها |
سلکتورها، کلیدهای کنترل، پوش باتن |
|
T |
ترانسفورماتورها |
- |
|
U |
مبدل‌های الکتریکی |
ترانسدیوسرها، مبدل فرکانس، اپتومترها |
|
V |
نیمه‌هادی‌ها |
دیود، ترانزیستور، تریستور |
|
W |
مسیرهای انتقال |
هادی ها، سیم ها، کابل‌ها |
|
X |
ترمینال‌ها |
دوشاخه، پریز، سوکت |
|
Y |
تجهیزات مکانیکی یا محرک الکتریکی |
شیربرقی‌ها، کوپل‌های برقی |
|
Z |
پایانه‌ها، ترانسفورماتورهای هیبریدی، فیلترها، اکولایزرها، محدودکننده‌ها |
فیلتر کریستال |
اعداد وسیله در نقشه‌خوانی برق
یکی از مشکلات در نقشه‌خوانی برق، تشخیص و جداسازی کنتاکت‌های مختلف و مسیر جریان است. برای حل این مشکل، اعداد وسیله به‌کار می‌روند که محل ورود و خروج جریان را نشان می‌دهند. این اعداد معمولاً در سمت راست کنتاکت‌ها قرار دارند.
به نماد شکل ۳ دقت کنید. حضور اعداد وسیله، تمیز دادن کنتاکت‌ها را در این کنتاکت NO آسان‌تر می‌کند. اعداد ۳ و ۴ کنتاکت‌های باز را نشان می‌دهند و اعداد ۱ و ۲ نمایانگر کنتاکت‌های بسته هستند.
جمع‌بندی
نقشه‌خوانی یکی از چالش‌هایی است، یک مهندس برق با آن روبه‌رو است. با مطالعه این مقاله و یادگیری اصول نقشه‌خوانی، به راحتی به این چالش پاسخ خواهید داد. کافی است حروف، نمادها و اعداد را بشناسید و نقشه‌ها را مطابق با این اصول بخوانید.
بعد از آموختن نقشه‌خوانی، به تحلیل مدار تسلط دارید و زمان عیب‌یابی را کاهش می‌دهید. اگر با مطالعه این مقاله، به دوره نقشه‌خوانی علاقه‌مند شده‌اید، فصل ۵ دوره آموزش برق صنعتی، پیشنهاد ماهر به شما است. در این دوره، نقشه‌خوانی را به صورت کامل آموزش خواهید دید.
- ۰ ۰
- ۰ نظر